استون
استون اولین و مهم ترین عضو گروه کتون است. مایعی سمی، روان، فرار و بیرنگ با بویی شبیه به بوی میوه
استون به دلیل قطبیت بالا حلال خوبی برای اکثر ترکیبات آلی بشمار می رود.
خواص فیزیکی استون:
حالت فیزیکی: مایع
شکل فیزیکی: شفاف
رنگ و بو: بیرنگ و بوى نافذ مختصر، مشخص و شیرین، کمى بوى آروماتيک و بوى ميوه مى‌دهد.
نقطه جوش: 2/56 درجه سانتی‌گراد
نقطه ذوب( نقطه انجماد): 6/94 درجه سانتی‌گراد
نقطه اشتعال: ١٨ درجه سانتی‌گراد
دمای خودآتش‌گیری: 465 درجه سانتی‌گراد، 540- 538 درجه سانتی‌گراد
دانسيته: 791/٠ در 20 درجه سانتی‌گراد
فشار بخار: ٢٤ تا 7/24 کيلو پاسكال در ٢٠ درجه سانتی‌گراد
ویسکوزیته: 32/0 در 20 درجه سانتی‌گراد
حلاليت در آب: قابل حل است
حلاليت در حلال‌هاى آلى: در اتانول و سایر الکل‌هاى با وزن مولکولى پایین، دى اتيل اتر، سایر اترها، بنزن، کلروفرم، اسيدهاى کربوکسيل، دى متيل فرماميد، سایر حلال‌هاى آلى قطبى و بيشتر روغن‌ها قابل حل است.
استون بطور طبیعی در گیاهان، گازهای آتشفشانی و از تجزیه چربیهای بدن تولید می شود.
همچنین استون در دود حاصل از اگزوز خودروها و دود سیگار یافت می شود و در میان فرآوردههای تولید شده از تخمیر گلوکز و چوب نیز یافت می شود. مقادیری از استون در الکل چوب خام (تقطیر نشده) وجود دارد که بعد از تقطیر الکل چوب مقادیر زیادی استون باقی می ماند.
واکنش استون
- استون دراثر واکنش با فنیل هیدرازین هیدرازون تولید می‌کند.
- با هیدروکسیل آمین وارد واکنش شده و ترکیبی به نام اکسیم تولید می‌کند.
- در اثر احیا به ایزوپروپیل الکل تبدیل می‌گردد.
- در اثر اکسیداسیون با اسیدکرومیک دی اکسیدکربن و اسید استیک آزاد می‌کند.
- در اثر واکنش با آمونیاک دی و تری استون آمین تولید می‌کند.
- به‌طور مستقیم با اسیدهیدروسیانیک ترکیب شده و نیتریل ایجاد می‌کند.
- استون در اثر واکنش با واکنش‌گرهای مختلف مانند آهک، پتاس، اسیدکلریدریک فراورده‌هایی با چگالی بالا ایجاد می‌کند.
کاربرد استون:
- به‌عنوان حلال در مواد دارویى و آرایشى، حلال چسب، سيمان، جوهر پرینتر، چسب، واکس، رزین، چربی‌ها، گریس، روغن‌ها و مواد رنگى
- به‌عنوان حلال در فرمولاسيون پوشش دهنده سطوح و مواد مربوط به شوینده و تينرها
- و به عنوان حمل کننده استيلن در داخل سيلندرها
- به عنوان حلال پاک‌کننده در صنایع الکتریکى
- در آکریليک و الکل‌هاى نيتروسلولز و رنگ‌ها
- در صنایع بی‌دود کردن پودر
- در پروسه‌هاى عصاره‌گيرى
- در صنایع شیمیایی به‌عنوان ماده ميانى در تهيه متيل متاکریلیت، متاکریلیت اسيد و متيل‌ایزوبوتيل کتن
- در تهيه ترکيباتى مثل آنتى‌اکسيدان‌ها، علف‌کش‌ها، کتن‌هاى سنگين، تغليظ فرمالدئيد و دی‌فنال آمين و ویتامین‌های ميانى
- به همراه یخ خشک( دی اکسید کربن جامد) برای تولید دمای C˚ 78- بدون یخ زدگی در آزمایش‌ها
- در نقش پاک‌کنندگی به‌عنوان مثال لاک ناخن، چسب‌های سفت شده و رزین‌های اپوکسی
- در آزمایشگاه‌ها به‌عنوان یک حلال آپروتیک قطبی در بسیاری از واکنش‌های آلی
- در تولید پلاستیک، الیاف مصنوعی، دارو و سایر ترکیبات شیمیایی
- در صنایع پلاستیک، ساخت الیاف مصنوعی، صنایع دارو سازی
- در حمل و نقل و ذخیره سازی ایمن استیلن در صنعت معدن
- به عنوان حلال بسیاری از ترکیبات آلی
- در تولید صنعتی رنگ‌های ایندیگو
- گرید 93 در صنایع رنگ و چسب
- در فرایند تولید بیس فنول A
- در حذف رنگ از روی مس
- در تولید باروت بدون دود
- در اثر واکنش با ید در حضور باز فراورده یدوفرم تولید می‌کند.
