همه چیز درباره اسید اگزالیک ( ویژگی و کاربردهای آن)

اسید اگزالیک به دلیل داشتن پیشوند اسید و ساختار مولکولی خود یکی از ساده‌ترین اسیدها در دسته‌بندی کربوکسیلیک اسیدها بوده و به عنوان یک ترکیب آلی شناخته می‌شود. این اسید با نام اسید اتاندیونیک اسید نیز قابل شناسایی است. اسید اگزالیک جز آن دسته از اسیدهایی است که در آب حل می‌شود و در دو بخش صنعتی و خوراکی قابل استفاده است. این اسید با وجود اینکه خاصیت اسیدی بسیار ضعیفی دارد اما قدرت بیشتری نسبت به استیک اسید دارد.
اسید اگزالیک علاوه بر اینکه یک ماده شیمیایی بوده و می‌توان آن را از طریق فرآیندهای شیمیایی تولید کرد در طبیعت هم وجود دارد، اسید اگزالیک را می‌توان در برگ‌های سبز گیاهان، دانه‌های آجیلی، میوه‌ها و. … پیدا کرد، در واقع بدن انسان هم می‌تواند به نوعی خود تولیدکننده اسید اگزالیک باشد.

جدول ویژگی‌های ساختاری اسید اگزالیک

اسید اگزالیک چگونه تهیه و تولید می‌شود؟

همانند سایر اسیدها، برای تولید اسید اگزالیک هم روش‌های متنوع و مختلفی معرفی شده است. یکی از روش‌هایی که به وفور از آن در ساخت و تهیه اسید اگزالیک استفاده می‌کنند اکسیداسیون کاتالیزورزی با قند ملاس بوده است، این روش به عنوان مناسب‌ترین و بهترین روش تولید این اسید معرفی شده است.
یکی دیگر از روش‌های تولید اسید اگزالیک اضافه کردن پروپیلن و سپس حرارت دادن محصول به منظور حذف اکسیدهای نیتروژن و در نهایت تولید اسید اگزالیک بوده است.
از دیگر روش‌های تولید این اسید می‌توان به استفاده از کاتالیست‌های قلیایی، اکسیداسیون کربوهیدرات‌ها و مخمرهای خاص اشاره کرد. تمامی این روش‌ها در نهایت منجر به تولید اسید اگزالیک خواهد شد اما کیفیت و بازده آن‌ها ممکن است کمی با هم متفاوت باشد.

کاربردهای اسید اگزالیک در بخش صنعتی و خوراکی:

• اسید اگزالیک در تهیه و تولید بسیاری از شوینده‌های بهداشتی چون سفید کننده، پودرهای لباسشویی و…. استفاده می‌شود.
• استفاده از این اسید در صنعت نساجی و رنگرزی؛ در این صنعت اسید اگزالیک باعث ثبات رنگ روی پارچه خواهد شد و به دلیل داشتن قیمتی مناسب می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌های انتخابی باشد.
• با استفاده از مقدار کمی اسید اگزالیک می‌توان فلزاتی چون طلا، مس، برنج و نقره را سفید کرد و ظاهری زیبا و درخشان به وجود آورد.
• یکی از مهم‌ترین استفاده‌ها از اسید اگزالیک، استفاده از آن در از بین بردن آفت‌های زنبورداری بوده است. یکی از آسیب‌هایی که هرساله ممکن است به مزرعه‌های زنبورداری وارد شود کنه واروا بوده که هرساله آسیب‌ها و خسارات بسیاری را به این مزارع وارد می‌کند. با استفاده از این اسید بدون اینکه به مزارع آسیبی برسد، آفت‌ها از بین خواهند رفت.
• از آنجایی که اسید اگزالیک به راحتی با کلیسم پیوند برقرار می‌کند می‌توان از آن در تصفیه آب شرب نیز استفاده کرد.
• از اسید اگزالیک در صنعت دارویی و درمانی به عنوان رقیق کننده استفاده می‌شوند.

نکات ایمنی حین کار با اسید اگزالیک

به دلیل وجود خاصیت اسیدی در اسید اگزالیک بهتر است با چشم یا پوست دست تماسی نداشته باشد چرا که ممکن است آسیب‌های جدی از جمله سوختگی‌های شدید را به بار بیاورد، به همین منظور بهتر است در حین استفاده از دستکش‌، عینک محافظ و ماسک فیلتر‌دار استفاده کنید.

منابع:

chemistryworld

sciencedirect