بوریک اسید چگونه اسیدی است؟ (کاربردها و ویژگی‌های آن )

خانواده کربوکسیلیک اسیدها بسیار گسترده و وسیع است، بوریک اسید که نام دیگر آن بوراسیک اسید است نیز نوعی کربوکسیلیک اسید به شمار می‌رود. از این اسید بیشتر به عنوان ضدعفونی کردن و گندزدایی سطوح استفاده می‌شود به همین دلیل خواص اسیدی نسبتا بالایی دارد. بوریک اسید در بسته‌بندی و وزن‌های مختلف به دو شکل پودر و کریستالی ارائه می‌شود. این اسید قابلیت انحلال در آب را دارد و هرچه دمای آب افزایش پیدا کند قدرت انحلال آن در آب نیز بیشتر خواهد شد.

جدول ویژگی‌های ساختاری بوریک اسید

بوریک اسید چگونه تولید می‌شود؟

بوریک اسید حاصل یک واکنش شیمیایی بین موادی چون سدیم تتربورات دکاهیدرات با اسیدهای معدنی چون اسید هیدروکلریک است. این اسید در واکنش شیمیایی دیگری ساخته خواهد شد اما درصد موفقیت ساخت بوریک اسید در آن به مراتب کمتر از مورد اول خواهد بود، در این واکنش شیمیایی بوریک اسید نتیجه واکنش هیدرولیز دی‌بوران با تری هالید بورن خواهد بود.
به طور کلی بوریک ماده‌ای بسیار مهم و مفید برای سلامتی انسان است و به دلیل خواص آنتی اکسیدانی که دارد از رشد سلول‌های سرطانی در بدن فرد جلوگیری می‌کند. بوریک را می‌توان در برنج، نان، موز، سیب، بادام و بادام زمینی پیدا کرد.

کاربرد و ویژگی بوریک اسید

• یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین استفاده از بوریک اسید، استفاده از آن در ساخت انواع سم‌ حشرات و حشره‌کش‌ها است. با استفاده از بوریک اسید سم مخصوص حشراتی چون موریانه، کک، سوسک، قارچ و … ساخته خواهد شد.
• بوریک اسید قابل استفاده در بخش دارویی و درمانی هم است، به این ترتیب که از این اسید در ساخت انواع بتادین، پماد و ضدعفونی‌کننده‌های زخم و سوختگی استفاده می‎‌شود. از این اسید در ساخت محلول‌های شستشوی چشم و گوش به دلیل خاصیت آنتی باکتریالی که دارند نیز به وفور استفاده می‎شود.
• در صنعت کشاورزی از این اسید در جهت تحریک رشد گیاهان استفاده می‌کنند، با اضافه کردن درصد مشخصی از این اسید به کود، گیاهان جذب و فتوسنتز بیشتری انجام می‌دهند و سریع‌تر رشد می‌کنند.
• برای ضدعفونی کردن آب استخرها علاوه بر کلر از درصد بسیار کمی بوریک اسید استفاده می‌شود.
• در بخش ساخت سرامیک و کاشی از بوریک اسید به عنوان یک براق‌کننده و جلادهنده استفاده می‎شود.
• یکی از مهم‌ترین و خاص‌ترین استفاده‌ها از این اسید در بخش نیروگاه‌های هسته‌ای بوده است، در نیروگاه به منظور کاهش حرارت و برای خنثی کردن نوترون از بوریک اسید استفاده می‌کنند.
• در برخی از مکمل‌های غذایی بوریک اسید استفاده شده است، این اسید باعث افزایش استحکام استخوان‌ها و مفصل‌ها خواهد شد.

نکات ایمنی در حین کار با بوریک اسید

آیا این ماده برای سلامتی خطر دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله، بوریک اسید همانطور که از اسمش پیدا است ماده‌ای اسیده بوده و یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های اسیدها خورنده بودن آن است، هرچقدر درصد اسید موجود کمتر باشد باز هم خاصیت خود را حفظ می‌کنند. در حین کار با این مواد چند نکته باید رعایت شود:

1. از تماس بوریک اسید با پوست دست به شدت جلوگیری شود، این اسید خاصیت سوزانندگی دارد و ممکن است باعث سوختگی شدید پوست دست شود.
2. از تماس بخار اسید با چشم و استنشاق آن جلوگیری کنید به همین منظور بهتر است در حین کار از ماسک فیلتر دار و عینک محافظ استفاده شود.

منبع:

npic